خطر انقراض در کمین یوز آسیایی / نای بندان بزرگترین زیستگاه یوز در ایران

به گزارش خبرنگار مهر، یوز پلنگ آسیایی یکی از نادر ترین و تهدید شده ترین گربه سانان جهان بوده و در بالاترین طبقه حفاظتی  فهرست IUCN یعنی در طبقه در آستانه انقراض جای گرفته است.

یوزپلنگ بعد از شیر و ببر، سومین گربه سان بزرگ ایرانی است که در خطر نابودی و انقراض قراردارد.

در اواخر سال 60 با مشاهده یوزپلنگ در منطقه نای بندان ، با انجام بررسی های لازم، حفاظت از گونه ارزشمند یوز پلنگ در دستور کار مسئولان و کارشناسان اداره حفاظت محیط زیست استان خراسان قرار گرفت و  سرانجام به مطرح شدن اولین فاز حفاظت بین المللی یوز پلنگ آسیایی در سال 1375 انجامید.

با پیگیری دفاتر امور حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست و اداره کل مذکور در سال 1377 و با کمک سازمان های بین المللی " پروژه حفاظت از یوز پلنگ آسیایی و زیست بوم های مرتبط " با استفاده از کمک های مالی سازمان تسهیلات جهانی محیط زیست ( GEF) و سازمان حفاظت محیط زیست در شهریورماه 1380 تصویب شد.

 بیش از 40 سال است که برای حفاظت یوزآسیایی در کشورهای آسیایی تنها در کشور ما به بقای خود ادامه داده و این افتخار ما ایرانیان است که توانستیم این میراث طبیعی را همچنان حفظ کنیم و ایرانیان حافظان آخرین بازمانده های یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی در جهان هستند.

وجود 100 یوز آسیایی در سه منطقه حفاظت شده ایران

این جانور درسطح مناطق بیابانی زندگی می کند و سال‌هاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد. نتایج جدیدترین تحقیقات نشان می ‌دهد که بین ۷۰ تا ۱۰۰ یوز پلنگ در چهار منطقه خارتوران در شهرستان شاهرود، نای‌ بندان در طبس و دره‌ انجیر در بافق وجود دارد.

9  شهریور ماه روز ملی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی  نامگذاری شده است و از سال 86 و با پیشنهاد انجمن یوزپلنگ ایرانی و مشارکت گروههای مردمی حفاظت محیط زیست روز 9 شهریور ماه به عنوان روز ملی حفاظت از یوزپلنگ نام گذاری شد.

علت انتخاب این روز واقعه ای بود که باعث شد یوزپلنگ به عنوان یکی از مهمترین گونه های جانوری ایران بار دیگر مورد توجه قرار گیرد.

در روز نهم شهریور ماه 73 یک ماده یوز به همراه سه توله اش برای نوشیدن آب به باغات شهر بافق نزدیک شدند که بعلت عدم آگاهی و درک اشتباه درباره این گونه مورد حمله مردم غیر بومی قرار گرفتند دراین حادثه ماده یوز زخمی فرار کرد  و یکی از توله ها در محل کشته شد و محیط بانان فقط توانستند دوتوله یوز زخمی را نجات دهند که توله دیگر نیز درراه تهران جان داد، تنها توله به جا مانده از این واقعه یک یوزپلنگ ماده بود که به پارک پردیسان تهران منتقل شد و ماریتا نام گرفت.

یوزپلنگ آسیایی از خانواده گربه سانان و سریعترین پستاندار روی زمین است، یوزها می توانند با یک شروع انفجاری در عرض 3 ثانیه سرعت خود را به 100 کیلومتر در ساعت برسانند که در این حالت هرگام آنها به 7 متر می رسد.

یوزپلنگ به دامهای اهلی که سگ همراهشان باشد حمله نمی کند و از شتر دوری می کند  و یوزپلنگ ها با شکار حیوانات پیر و ضعیف در بهبود ژنتیکی نسل طعمه ها نقش مهمی دارند.

نای بندان بزرگترین زیستگاه یوز در ایران/ بیشترین جمعیت یوز در منطقه نای بندان

رئیس اداره حفاظت محیط زیست طبس در گفتگو با مهر گفت: پناهگاه حیات وحش نایبندان یکی از پهناورترین زیستگاههای یوز در ایران است.

اسدالله حاتی اظهارکرد: این منطقه همواره بیشترین گزارشات مشاهدات یوزپلنگ را درکشور داشته و از این نظر حائز اهمیت است. 

وی افزود: درمطالعه اخیر درپناهگاه حیات وحش نایبندان 46 دستگاه دوربین تله ای از 8 مدل مختلف در منطقه نصب شد.

وی بیان کرد: طی این مدت تعداد زیادی تصویر فیلم و عکس از یوزپلنگ بدست آمد  وبا توجه به تصاویر بدست امده وسعت منطقه و گزارشات محیط بانان درحال حاضر پناهگاه حیات وحش نایبندان یکی از بزرگترین جمعیتهای یوزپلنگ درکشور را درخود جای داده است.

وی ادامه داد: علاوه بر حفظ تعداد زیادی یوزپلنگ درخود منطقه جمعیت یوز درمناطق پیرامونی را نیز تغذیه می کند و لذا با توجه به وجود منطقه نایبندان می توان امید داشت که با تداوم حفاظت حضور یوزپلنگ درمناطق دیگر استان خراسان جنوبی بیشتر به ثبت برسد.

این مسئول ادامه داد: حدود دوسال قبل لاشه پیرترین یوزپلنگ جهان با 14 سال سن درحیات وحش نایبندان پیدا شد و این درحالی ست که یوزهای نر در افریقا هفت سال در طبیعت عمر می کنند.

 حاتمی گفت: وجود این یوز با این سن نشان دهنده این است که نایبندان طبس یکی از امن ترین و بکرترین زیستگاههای یوز در ایران و حتی دنیاست.

نصب 50 دوربین در منطقه نای ‌بند

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه پروژه بین‌المللی حفاظت از یوز پلنگ آسیایی در  این منطقه در حال اجرا است، اظهارداشت: در راستای اجرای این  پروژه آقای استفان که یکی از متخصصان یوزپلنگ در نای ‌بند مشغول فعالیت هستند.

حمید صالحی تصریح کرد: نای ‌بند یکی از بزرگ ‌ترین مناطق محیط زیست در کشور است که وسعت آن یک میلیون و 516 هزار هکتار است.

مدیرکل محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به اینکه منطقه  حفاظت شده نای‌ بند در خراسان جنوبی یکی از محدود مناطق بکر و دست نخورده در ایران و جهان است، ادامه داد: در منطقه نای ‌بند 50 دوربین بسیار پیشرفته برای سرشماری از یوزپلنگ آسیایی نصب شده است.

صالحی گفت: منطقه نای ‌بند در خراسان جنوبی یک زیستگاه منحصر به فرد در ایران و جهان است که علاوه بر اینکه زیستگاه یوزپلنگ آسیایی از مهم ‌ترین گربه‌ سانان ایرانی است محل زندگی بسیاری از پستانداران و خزندگان است.

وی با بیان اینکه خداوند همه چیز را در طبیعت با تعادل خلق کرده، تصریح کرد: این انسان است که همیشه تعادل محیط زیست را بر هم می ‌زند.

ثبت 25 فیلم و عکس از یوزپلنگ آسیایی در نای بندان طبس

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی از ثبت 25 فیلم و عکس از یوز پلنگ آسیایی در منطقه حفاظت شده نای بندان طبس خبر داد و اظهارکرد: دوربین های تله ای کار گذاشته شده در پناهگاه حیات وحش نای بندان، از اواخر آبان ماه سال گذشته  تا اوایل خرداد ماه سال جاری تعداد 25 فیلم و عکس از یوزپلنگ آسیایی را ثبت کرده اند.

صالحی افزود: غير از يوزپلنگ، کفتار، گوشتخوار بزرگ جثه ديگری بود که به کرات حضور آن ثبت شد.

وی بیان کرد: شاه روباه، روباه شنی، روباه معمولی، شغال، گربه وحشی، کاراکال، تشی و انواع سمنداران نيز از ديگر گونه های ثبت شده توسط دوربین های تله ای بود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی اظهار داشت: برنامه برآورد جمعيت يوزپلنگ آسيايی در نای بندان توسط اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی، پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، انجمن یوزپلنگ ایرانی، موسسه کاوشگران حیات وحش پارت و انجمن پنترا، درحال اجراست.